فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی
سال نهم شماره 1 (بهار 1394)

پژوهش حاضر با رویکردکمی و با استفاده از روش تحلیل محتوای اسنادی به بررسی روش شناسی پژوهش های حوزه ی مدیریت آموزشی و مقایسه نشریات داخل و خارج کشور در این حوزه پرداخته است. برای این منظور دو نشریه مدیریت آموزشی داخلی و دو نشریه مدیریت آموزشی انگلیسی زبان معتبر، انتخاب گردید. از هر مجله 16 مقاله (32 مقاله فارسی و 32 مقاله خارجی) که در طی دو سال منتشر شده بودند بصورت تصادفی انتخاب شدند. مقاله های نشریات داخلی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی و رهبری و مدیریت آموزشی با مقاله های دو مجله معتبر انگلیسی فصلنامه مدیریت آموزشی[1] و مجله مدیریت آموزشی[2] مقایسه شدند. در بخش داخلی؛ 43.7 درصد از مقالات دارای رویکرد کمی، 3.1 درصد دارای رویکرد کیفی و 3.1 درصد دارای رویکرد ترکیبی بوده اند. در بخش نشریات مدیریت آموزشی خارج از کشور 21.8 درصد از رویکرد کمی، 49.9 درصد از رویکرد کیفی و 28.1 از رویکرد ترکیبی در مقالات خود استفاده نموده اند. نتایج نشان داد رویکرد اصلی پژوهش در تحقیقات داخلی مدیریت آموزشی از نوع کمی و در مقابل، در تحقیقات خارجی از نوع کیفی بوده است.

پژوهش حاضر به بررسی توام رابطه ی بین اخلاق حرفه ای مدیران و سبک رهبری تحولی با عملکرد شغلی معلمان می پردازد تا عوامل تاثیرگذار بر بهبود عملکرد شغلی را شناسایی و بررسی نماید. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد توصیفی است و ابزار مورد استفاده در آن برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. جامعه تحقیق، همه معلمان متوسطه شهرستان ملارد در سال تحصیلی 93-1392 هستند که از بین آنها 230 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. یافته های تحقیق نشان داد که در سازمان مورد مطالعه، بین اخلاق حرفه ای و عملکرد شغلی رابطه مثبت و قوی برقرار است و اخلاق حرفه ای پیش بینی کننده خوبی برای عملکرد شغلی می باشد. بین رهبری تحولی و عملکرد شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و همچنین بین اخلاق حرفه ای با رهبری تحولی رابطه معنی داری وجود دارد.

هدف از این تحقیق بررسی رابطه هوش های چندگانه با مهارت های زندگی دانش آموزان بود. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان دبیرستان ها پسرانه دولتی مناطق 6، 12 استان تهران که در سال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند، تشکیل داد (5962 N=). با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 360 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه استاندارد هوش های چندگانه گاردنر (1990) و مهارت های زندگی (فرم کوتاه) (یوسفی، 1383) استفاده شد. روایی هر دو پرسشنامه از طریق متخصصین تایید شد و پایایی آن ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شد که برای هوش های هشت گانه 2/86/. و برای مهارت های زندگی 6/82/. به دست آمد که نشان از سطح قابل قبول ابزار تحقیق بود. داده ها از طریق آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین مولفه های هشت گانه هوش با مهارت های زندگی دانش آموزان در سطح 99/. رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین با استفاده از رگرسیون چندگانه مشخص شد در کل حدود 5/44 درصد از واریانس مهارت های زندگی را مولفه های هوش های هشت گانه تبیین می کنند و 5/55 درصد مربوط به متغیرهای دیگر است.

هدف پژوهش حاضر بررسی روابط علی رهبری خدمتگزار، یادگیری سازمانی و فراموشی سازمانی در میان کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج بود. در پژوهش حاضر، رهبری خدمتگذاربه عنوان متغیر مستقل، یادگیری سازمانی به عنوان متغیر وابسته و فراموشی سازمانی به عنوان متغیر میانجی در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه آزاد سنندج بود که با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده، 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شدند. جهت بررسی مولفه های مربوط به متغیرهای مورد مطالعه و سنجش روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی و برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مولفه های مورد بررسی می توانند توصیف مناسبی از متغیرهای پژوهش داشته باشند. همچنین ابعاد رهبری خدمتگذار و یادگیری سازمانی به نسبت فراموشی سازمانی ارتباط و همبستگی بیشتری در سطح 05/0 نشان دادند. نهایتا نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که رهبری خدمتگذار به صورت مستقیم و با واسطه یادگیری سازمانی بر فراموشی سازمانی کارکنان تاثیر می گذارد، که در این میان ضریب تاثیر گذاری دو مولفه توانمندی سازی و بینش رهبران بیشتر از سایر ابعاد بود.

پژوهش حاضر باهدف طراحی و تبیین صلاحیت های حرفه ای کارشناسان پژوهش موسسات آموزش عالی و با روش آمیخته (کمی و کیفی) انجام شد. بدین منظور در بخش کیفی از طریق نمونه گیری هدفمند به مصاحبه نیمه ساختمند با 12 نفر از معاونین و کارشناسان پژوهش پرداخته شد. برای تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد و مولفه های دانش، مهارت های ادراکی، مهارت های انسانی، مهارت های فنی، نگرش و انگیزه، ویژگی های اخلاقی و ویژگی های روان شناختی مورد شناسایی قرار گرفت. سپس در بخش کمی به تبیین وضعیت صلاحیت حرفه ای کارشناسان پژوهش پرداخته شد. جامعه آماری در این بخش کارشناسان پژوهش دانشگاه تهران (281 نفر) بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 162 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در این بخش پرسشنامه بود که بر اساس مولفه ها و زیر مولفه های شناسایی شده تدوین شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 0.94 محاسبه شد و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تاییدی موردسنجش قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مولفه های ذکرشده به خوبی صلاحیت حرفه ای کارشناسان پژوهش را تبیین می کنند. همچنین یافته های بخش کمی نشان داد که صلاحیت حرفه ای کارشناسان پژوهشی در سطح نسبتا مطلوبی قرار دارد و مولفه های نگرش و انگیزه و مهارت های ادراکی در سطح متوسط قرار دارند.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری با خودکارآمدی معلمان مدارس ابتدایی شهر همدان بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری و تحلیل داده ها، جزء پژوهش های توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مدارس ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی 1394-1393 به تعداد1542 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی، و مطابق با فرمول کرجسی و مورگان نمونه ای به حجم 310 نفر انتخاب شد ابزار گردآوری داده ها شامل دو پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی مربیان اسچانن – موران و وولفولک (2001) و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری ریچارد والتون(1973)، بود که پایایی آنها برای پرسشنامه خودکارآمدی معلمان 91/0 و پرسشنامه ی کیفیت زندگی کاری 93/0 با روش آلفای کرونباخ تعیین شد. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت کیفیت زندگی کاری معلمان مدارس ابتدایی شهر همدان در سطح متوسط و وضعیت خودکارآمدی آنان بالاتر از سطح متوسط است. بین کیفیت زندگی کاری با خودکارآمدی معلمان رابطه مثبت و معنادار(227/0R=) مشاهده شد همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مولفه های محیط ایمن و بهداشتی و نیز تامین فرصت رشد و امنیت مداوم قدرت پیش بینی خودکارآمدی معلمان را دارند.

پژوهش حاضر،باهدف بررسی تاثیر تفکر فلسفی مدیران مدارس بر بهداشت روانی آنان اجرا گردید. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی بود و در دو مرحله انجام گرفته است: 1- سنجش تفکر فلسفی مدیران از طریق آزمون نگرش سنج جونز. 2- نظرسنجی از معلمان پیرامون رعایت اصول و مبانی اولیه بهداشت روانی از سوی مدیران آنان از طریق پرسشنامه محقق ساخته. جامعه اماری این پژوهش کلیه مدیران و معلمان دوره ابتدایی منطقه 3و4 شهرستان تهران بود. حجم نمونه تحقیق شامل 35 نفر مدیر و 150 نفر معلم بود که به طور تصادفی ساده انتخاب شده بودند.برای تجزیه و تحلیل داده ها ازازمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون T برای گروه های مستقل استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تفکر فلسفی مدیران بر بهداشت روانی آنان تاثیر مثبت دارد، مدیران با تفکر فلسفی برای معلمان احترام و ارزش بیشتری قائلند، مدیران با تفکر فلسفی در شناخت و درک شرایط واقعی معلمان توانایی بیشتری دارند، مدیران با تفکر فلسفی به برقراری روابط با معلمان توجه بیشتری نشان می دهند، مدیران با تفکر فلسفی به مشارکت معلمان در تصمیم گیری ها اهمیت بیشتری می دهند و مدیران با تفکر فلسفی به نیازهای معلمان توجه بیشتری دارند.

این پژوهش با هدف بررسی محورهای اساسی برنامه ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از دیدگاه اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر شکل گرفته است. در این راستا، دیدگاه نسبت به عناصر مطرح در برنامه ریزی (شامل نیازسنجی، شیوه انتخاب اهداف آموزشی، انتخاب محتوا، سازمان دهی محتوا، ارائه محتوا، تنظیم زمان، بهره گیری از تکنولوژی آموزشی، ارزشیابی) و همچنین فرایند تدوین برنامه درسی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامع آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر و تعداد آنها 268 نفر بوده است. پس از تعیین جامعه آماری براساس فرمول حجم نمونه کوکران، 165 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که توسط زین الدینی (1389) طراحی و اعتباریابی شده و روایی 91/. بر اساس امید ریاضی و پایایی 96/. بر اساس آلفای کرانباخ بدست آمده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون t تک گروهی مورد بررسی قرار گرفته و یافته های پژوهش نشان داده است که طبق دیدگاه اعضای هئیت علمی، میزان اهمیت عناصر مختلف نیازسنجی، شیوه انتخاب اهداف آموزشی، انتخاب محتوا، سازمان دهی محتوا، ارائه محتوا، تنظیم زمان، بهره گیری از تکنولوژی آموزشی، ارزشیابی و نیز فرایند تدوین برنامه درسی در حد «بسیار بالا» است.